अर्जुनविषादयोग ओव्या 11 ते 25 सार्थ ज्ञानेश्वरी

🌺तरी तर्कु तोचि फरशु । नीतिभेदु अंकुशु ।वेदांतु तो महारसु । मोदकु मिरवे ॥११
✏ तेव्हा तर्क(अनुमान)हाच कोणी फरस(कुर्‍हाड)निती(आचारधर्म,कमीकर्मविचार)हाचकोणी फरक करणारा किंवा चांगले आणि वाईट यातील फरक दाखवणारा.)अंकुश आणि वेदांत हा अत्यंत मधुर असलेला मोदक म्हणुन शोभतो.
🌺एके हाति दंतु । जो स्वभावता खंडितु ।तो बौद्धमत संकेतु | वार्तिकांचा ॥१२॥
✏  एका हातामध्ये जो मुळातच खंडीत झालेला असा दात आहे.ते बौद्ध वार्तिकांनी प्रतिपादिलेले,स्वभावतःच खंडीत असलेले बौद्धमत यांचे निदर्शक आहे.
🌺मग सहजे सत्कारवादु । तो पद्मकरु वरदु ।धर्मप्रतिष्ठा तो सिद्धु । अभयहस्तु ॥१३॥
✏ मग(व्याससुमावरील वृत्तिच्या व्याख्यानातीलबौद्धमताचे खंडन)झाल्यावर चांगला(वेदानुकुल)तर्क करणारे तत्वज्ञान सहजपणे(सुप्रतिष्टिपित होते)तो सत्कारवादगणपतीचे इच्छित फल प्राप्त करुन देणारा.अभय हस्त होय धर्माची स्थापना (करणारे जे शास्ञ)तो धर्म जिज्ञासु लोकांसाठी सतत वर देणारा हस्त होय.
🌺देखा विवेकवंतु सुविमळु । तोचि शुंडादंडु सरळु ।जेथ परमानंदु केवळु । महासुखाचा ॥१४॥
✏ जेथे समाधिसुखाचा परमानंद विशुद्ध स्वरुपात अनुभवास येतो.असे सारासार विवेकाने भरलेले विशुद्ध ज्ञान तीच सरळ लांब सोंड होय.
🌺तरी संवादु तोचि दशनु । जो समताशुभ्रवर्णु । देवो उन्मेषसुक्ष्मेक्षणु । विघ्नराजु ॥१५॥
✏  _या संबंधात(युक्तिवादांचा,साधनांचा किंवा सृष्टीतील तत्वांचा)परस्परातील सुसंवाद हाच (गणेशमुर्तिचा)
निःपक्षपणारुपी  शुभ्र वर्ण असलेला दात होय अंतस्फुर्त ज्ञानरुप सुक्ष्मदृष्टी असलेला विघ्नाचा नियामक असा हा देव आहे._
🌺मज अवगमलिया दोनी । मीमांसा श्रवणस्थानी ।बोधमदामृत मुनी ।अली सेविती ॥१६॥
✏ पुर्व मीमांसा उत्तर मीमांसा गणेशमुर्तिच्या दोन्ही कानांच्या ठिकानी वाटतात.त्यातील ज्ञान मदरुप अमृत मुनीरुपी भ्रमर त्याचे सेवन करतात.
🌺प्रमेयप्रवाल सुप्रभ । द्वैताद्वैत तेचि निकुंभ ।सरिसे एकवटत । इभ मस्तकावरी ॥१७॥
✏ श्रुतीस्मृति यांच्यामध्ये प्रतिपादिलेली तत्वे हिच.(गणेशमुर्तिच्या)अंगावरील सतेज पोवळी असुन व्दैत आणि अद्वैत मते हीच त्या गजाननाच्या मस्तकावर तुल्य बळाने एकञ राहिली आहेत.
🌺उपरि दशोपनिषदे । जिये उदारे ज्ञानमकरंदे । तिये कुसुमे मुगुटी सुगंधे । शोभती भली ॥१८॥
✏ आत्मज्ञानरुपी मध देण्यास ज्याच्या पुष्परसाची ख्याती आहे. अशी ईश्यावास्यादी दहा उपनिषदे गंडस्थळावरील मुकुटावर शोधुन दिसतात.
🌺अकार चरणयुगुल । उकार उदर विशाल । मकार महामंडल । मस्तकाकारे ॥१९॥
✏ ॐ या अक्षरावर गणेशमुर्तिची कल्पना केली असता अकार हे दोन पाय ,उकार विशाल उदराच्या स्थानी स्थानी आणि मकार हे मस्तकाच्या आकारासारखे वर्तुळ दिसते.
🌺हे तिन्ही एकवटले । तेथ शब्दब्रह्म कवळले । ते मियां गुरूकृपा नमिले । आदिबीज ॥२०॥
✏ हे तिन्ही एकञ आले.त्यांनी सर्व वाड्ढमय विस्तार व्यापुन टाकला.सर्व सृष्टिच्या आद्द कारण (गणरायाला) मी वाकुन नमस्कार करतो
(ओवी 1ते20 गणपती देवतेचे  ज्ञानेश्वरी  लेखनाच्या  आरंभी  स्तवन केले आहे. )
🌺आतां अभिनव वाग्विलासिनी । जे चातुर्यार्थकला कामिनी । ते शारदा विश्वमोहिनी । नमिली मियां ॥२१॥
✏  आता नविनच अपुर्व असे वाड्ढमय निर्मितेचे विलास करणारी उच्च कैाशल्ययुक्त वाचा वैभव प्रकटवनारी अशी जी सरस्वती तिला मी वंदन करतो.
(विद्येची देवता सरस्वती देवीचे स्तवन)
(यापुढे  सद्गुरुंचे स्तवन आहे. माऊली  आपले सद्गुरु  थोरले बंधू  निवृत्तीनाथ यांना वंदन करून  लेखनाचा आरंभ  करतात.)
🌺मज हृदयी सद्गुरू । तेणे तारिलो हा संसारपूरु । म्हणऊनि विशेष अत्यादरू । विवेकावरी ॥२२॥
✏  ज्यांनी मला या संसारपुरातुन तारिले.ज्या सद्गुरुनीं माझ्या अंतकरणात वास केला आहे.म्हणुन माझु बुद्धि विशेष करुन विवेकावर प्रेम करते.
🌺जैसे डोळ्यां अंजन भेटे । मग दृष्टीसी फांटा फुटे । मग वास पाहे तेथ प्रकटे । महानिधी ॥२३॥
✏  ज्याप्रमाने डोळ्यात अंजन घातल्यानंतर दृष्टिला विशेष सामर्थ्य प्राप्त होते.मग भुमीगत द्रव्याचा ठेवा सहजपणे दिसु लागतो.
🌺कां चिंतामणी जालया हाती।सदा विजयवृत्ति मनोरथी । तैसा मी पूर्णकाम श्री निवृत्ती । ज्ञानदेवो म्हणे ॥२४॥
✏  चिंतामनी स्वाधिन झाल्यावर सर्व मनोकामना सिद्धिला जातात त्याचप्रमाने सद्गुरु निवृत्तीनाथांमुळे माझ्या सर्व मनोकामना विजयी झाल्या आहेत.असे ज्ञानदेव सांगतात.
🌺म्हणोनि जाणतेनो गुरू भजिजे।तेणे कृतकार्य होईजे। जैसे मूळसिंचने सहजे|शाखापल्लव संतोषती ॥२५॥
✏  याकरिता शहान्या माणसांनी गुरुला शरण जावे. त्यांची सेवा करावी. ज्याप्रमाने एखाद्या झाडाला मुळाशी पाणी घातले असता. फांदी व पाने यांना आपोआप टवटवी येते. म्हणजेच कार्य तडीस(सिद्धिस)पोहचते.
⛳⛳⛳⛳💗⛳⛳⛳⛳⛳
॥जय जय रामकृष्ण हरि॥